ARCHEOWYPRAWY 2023 – Meksyk, Belize, Gwatemala, Anglia
Rok 2023 w ALPHADIVERS obfitował oczywiście we wspaniałe ARCHEOWYPRAWY ale również w emocjonujące wydarzenia astronomiczne Rok rozpoczęliśmy od dłuższego dwutygodniowego objazdu meksykańskiej części półwyspu Jukatan, który przeciągnęliśmy na Belize i Peten w Gwatemali. Wyprawa dotarła aż do Tikal, gdzie spędziliśmy trzy dni, uczciwie zwiedzając stanowisko. Stało się to inspiracją do napisania czterech artykułów dotyczących historii Tikal, które ukazują się na portalu „Archeowieści„. Kulminacją rajdu był jednak tygodniowy rejs po Morzu Karaibskim pod banderą Na żagle z Hołkami – jeśli szukacie dobrych rejsów, nie tylko po Karaibach, to nie szukajcie dalej
Kolejne wyprawy objazdowe po meksykańskiej części półwyspu Jukatan były już łączone z nurkowaniem kawernowym. Meksykańskie Cenoty to niewątpliwie najwspanialsze nurkowiska na Ziemi pod względem gry świateł i wystroju wnętrz. Najbardziej cieszyła jednak zrealizowana przy tej okazji zaległa podróż poślubna – gorące pozdrowienia dla Ani i Mateusza Było wiele okazji do rozmów o architekturze, w trakcie przemierzania regionów: Rio Bec, Chenes i Puuc. Nie zabrakło też wielkich piramid w stylu Peten w Becan czy Calakmul. Pamiątkę z tej podróży już zawsze można będzie znaleźć w „Archeologii Żywej” 3 (98) 2023.
ASTROWYPRAWY ALPHADIVERS to nowa jakość na rynku Udało nam się zrobić wspaniałe zdjęcia obrączkowego zaćmienia Słońca nad Meksykiem w Becan. Rozpaliło to apetyt na fenomeny astronomiczne. Nic więc zatem dziwnego, że w kwietniu 2024 planujemy kolejną astrowyprawę, tym razem na całkowite zaćmienie Słońca nad północnym Meksykiem, zaś w międzyczasie udało nam się odwiedzić archeoastronomicznie Stonehenge, a następnie śladami Johannesa Keplera i Tychona Brache Pragę. Jesienią sporo czasu spędziliśmy w rezerwacie Sian Ka’an, gdzie prócz niezwykłej turystyki znalazł się wreszcie jakiś czas i na ruiny Majów. W 2023 wspólnie realizowaliśmy marzenia i tego samego życzymy Wszystkim w bieżącym roku 2024
Belize to mały kraj wielkich możliwości. Turystyka koncentruje się tu głównie wzdłuż linii wybrzeża chronionego Mezoamerykańska Rafa Barierowa. Jest to druga pod względem rozmiarów rafa barierowa Ziemi po Wielkiej Rafie Barierowej u wybrzeży Australii i trzecia pod względem długości, po Wielkiej Rafie i Rafie Koralowej Nowej Kaledonii. Mezoamerykańska Rafa Barierowa to łatwo dostrzegalna granica światów. Oddziela niespokojne, pełne wraków wody Morza Karaibskiego od płytkich wód przybrzeżnych, o cudownej lazurowej barwie.
Mezoamerykańska Rafa Barierowa w Belize, druga co do wielkości rafa barierowa Ziemi (fot: P.A. Trześniowski 2024)
W strefie chronionej Mezoamerykańską Rafą Barierową znajdują się liczne wyspy – cayos. Ich klimat: wspaniałe białe plaże udekorowane wieńcami kokosowych palm, stał się symbolem wypoczynku na Karaibach mimo, iż palmy kokosowe są gatunkiem obcym, który przynieśli tu ze sobą Hiszpanie. Chronione Mezoamerykańską Rafą Barierową przybrzeżne wody Belize to doskonały teren do sportów wodnych jak nurkowanie, w tym również nurkowanie jaskiniowe oraz żeglarstwo.
Oryginalna przyroda linii brzegowej Belize to manglar – lasy mangrowe. Skrywają one tętniące życiem estuaria – mateczniki większych gatunków ryb z rafy koralowej. Niestety napór turystyki sprawia, że coraz częściej wyrąbywane są one by zrobić miejsce apartamentowcom. Ten cywilizacyjny nacisk obserwujemy od pewnego czasu w trakcie nurkowania na Mezoamerykańskiej Rafa Barierowa – sporo ryb, które powinny jeszcze dorastać w estuariach ląduje na rafie i przedwcześnie ginie.
Wielki Blue Hole na atolu Half Moon Caye na Mezoamerykańskiej Rafie Barierowej w Belize (fot: P.A. Trześniowski 2024)
Najsłynniejszym naturalnym pomnikiem przyrodyMezoamerykańskiej Rafy Barierowej jest Wielki Blue Hole – olbrzymia studnia krasowa, którą Jacques Cousteau zaliczył do pięciu najwspanialszych nurkowisk na Ziemi.
Wielki Blue Hole na atolu Half Moon Caye na Mezoamerykańskiej Rafie Barierowej w Belize (fot: P.A. Trześniowski 2024)
Interior Belize, pomijany przez większość turystów, jest naszym zdaniem nie mniej interesujący niż cayos. Podobnie jak w innych częściach Mezoameryki, Belize było terenem działania tajemniczej cywilizacji Majów. Wielkie miasta Majów, jak Caracol, Altun Ha, Lammanai, Xunantunich, Cahal Pech, Nim Li Punit, Lubaantun, El Pilar czy Cerros to doskonały temat na wyprawy i wspaniałe urozmaicenie podróży po interiorze Belize. To tutaj odkryto jedne z najsłynniejszych skarbów Majów, jak potężną jadeitową głowę z Altun Ha, wspaniałą Wazę Komkom ze stanowiska Baking Pot oraz, rzekomo… Kryształową Czaszkę 😉 Na terenie Belize znajduje się najstarszy znany czultun i najstarsza wykorzystywana przez Majów do celów rytualnych naturalna jaskinia…
Wnętrze Belize jest bogate przede wszystkim w dziką przyrodę. W niedostępnej dżungli ćwiczą siły specjalne Zjednoczonego Królestwa Brytyjskiego. W dolinach rzek, jak Motagua, Belize, Macal, prócz ruin Majów znajdują się jaskinie, w których również znajdowane są ślady tej niesamowitej cywilizacji. Najsłynniejsze z jaskiń dopuszczonych do turystycznego ruchu to: ATM, Crystal Cave, Chechem Ha (na filmie powyżej) i Rio Frio. Wśród niedostępnych, wciąż pozostaje Chiquibul – największa sucha jaskinia na zachodniej półkuli. W południowo zachodniej części kraju, tuż na południe od granicy półwyspu Jukatan, mieszczą się w Góry Maya, gdzie obok deszczowych lasów zwrotnikowych rosną lasy sosnowe.
Belize zamieszkuje zadziwiająca mieszanka ludności. Jest tu kilka narodów Majów, zarówno potomków tych, którzy żyli tu przed wiekami, jak i potomków uciekinierów z Meksyku i Gwatemali. Prócz nich żyją tu Garifuna – potomkowie Arawaków i Karaibów oraz czarnej ludności – zbiegłych niewolników oraz ludność kreolska. Ludzi tych, tworzących wspólnie młody naród Belize – państwa nieuznawanego przez sąsiednią, o wiele większą i silniejszą Gwatemalę, łączy dziś przede wszystkim jedna wspólna cecha – swoboda ducha.
Walutą Belize jest dolar belizeński (BZD) o wygodnym, stałym przeliczniku w stosunku do dolara amerykańskiego (USD): 2:1. Dolary amerykańskie (tylko banknoty) znajdują się w stałym i legalnym obrocie, podobnie jak w Salwadorze (gdzie działają również monety). Wtyczki w gniazdkach są typu amerykańskiego i podobnie napięcie 110 V. Urzędowym językiem dawnej kolonii brytyjskiej jest angielski, jednak spora część populacji posługuje się też hiszpańskim i kreolskim oraz językami Maya. Belize graniczy na zachodzie i południu z Gwatemalą, z Hondurasem na południu oraz od północy z Meksykiem.
Rok rozpoczęliśmy od dłuższego dwutygodniowego objazdu meksykańskiej części półwyspu Jukatan, który przeciągnęliśmy na Belize i Peten w Gwatemali. Wyprawa dotarła aż do Tikal, gdzie spędziliśmy trzy dni, uczciwie zwiedzając stanowisko. Stało się to inspiracją do napisania czterech artykułów dotyczących historii Tikal, które ukazują się na portalu „Archeowieści„. Kulminacją rajdu był jednak tygodniowy rejs po Morzu Karaibskim pod banderą Na żagle z Hołkami – jeśli szukacie dobrych rejsów, nie tylko po Karaibach, to nie szukajcie dalej 
