Merida

Meksyk, Jukatan, wycieczki, polski przewodnik, zwiedzanie Meksyku z polskim przewodnikiem, Merida

Merida to największe miasto na półwyspie Jukatan, tak w jego meksykańskiej, jak belizeńskiej czy gwatemalskiej części. Miasto, podobnie jak Campeche i Valladolid, zostało założone przez konkwistadorów z rodu de Montejo na gruzach olbrzymiego majańskiego miasta T’ho. O T’ho wiemy tyle, że było większe niż Izamal, które za czasów Majów miało aż 75 km² i było najprawdopodobniej największym z miast tej cywilizacji. Potężne platformy i piramidy T’ho zostały, niestety, rozebrane, zaś materiał uzyskany w ten sposób posłużył do budowy katedry, kościołów i pałaców kolonialnego miasta Merida.

architektura, kolonialna, merida, meksyk, jukatan, zwiedzanie, meksyku, wycieczki, wyprawy, mexico, yucatan, colonial, architecture — Arkady przy zocalo. Kolonialna architektura w Merida, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Kolonialne Merida charakteryzuje się prostokątnym układem jednokierunkowych ulic. Sercem tego systemu jest centralny plac z katedrą i głównym pałacami miasta. W Merida znajdują się dwa wspaniałe muzea z bogatymi kolekcjami artefaktów cywilizacji Majów. Są to: Gran Museo del Mundo Maya i Museo Regional de Yucatán, Palacio Cantón. Oba zdecydowanie zasługują na wizytę, o ile zdecydujecie się, by zatrzymać się na dłużej w mieście. Jeśli nie, kolonialne centrum Merida zasługuje co najmniej na wieczorny spacer wokół zocalo i pod gmachem opery.

casa, montejo, architektura, kolonialna, merida, meksyk, jukatan, zwiedzanie, meksyku, wycieczki, wyprawy, mexico, yucatan, colonial, architecture — Kariatydy na elewacji Casa de Montejo, domu konkwistadora Jukatanu, Merida, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Merida, zwane było niegdyś Białym Miastem. Była to stolica gospodarczego imperium, którego głównym skarbem okazało się włókno agawy sizalowej (Agave sisalana). Zwano je w tamtych czasach zielonym złotem. Produktami z włókna agawy były sizal i henekwen. Jukatan rozkwitł fortunami. Miasto Merida, jako jedno z pierwszych na Ziemi mogło sobie pozwolić na oświetlenie elektryczne. Fortuny te jednak równie szybko zgasły, kiedy na początku XX stulecia wynaleziono syntetyk – o wiele tańszy polipropylen. Sizalowy biznes podzielił los brazylijskiego imperium kauczuku.

canton, palacio, architektura, kolonialna, merida, meksyk, jukatan, zwiedzanie, meksyku, wycieczki, wyprawy, mexico, yucatan, colonial, architecture — Palacio Canton, gdzie mieści się jedno z dwóch interesujących muzeów cywilizacji Majów w Merida, Jukatan, Meksyk. Piękna kolonialna architektura w stylu hiszpańskiego baroku (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Liście agawy sizalowej mogą mieć do dwóch metrów długości, a jej quiote (słup kwiatostanu, który wystrzeliwuje z rośliny
w ciągu zaledwie kilkunastu dni) nawet dziesięć metrów. Z sizalu wyrabia się tradycyjnie kapelusze, liny, sznurki, maty, plecionki, worki, dywany oraz tarcze do darta. Jest ono w miarę odporne na działanie słonej wody. Sizal jest alternatywą dla azbestu oraz włókien szklanych. Największe uprawy sizalu są obecnie w Brazylii, Tanzanii, Kenii, na Madagaskarze, w Chinach i w Wenezueli.

Przez Merida przejeżdżamy zwykle w pogoni za pelikanami, po drodze nad rozlewiska Ria Celestun. Zatrzymujemy się też tutaj na nocleg w takcie tygodniowych i dwutygodniowych wycieczek objazdowych dookoła meksykańskiej części półwyspu Jukatan => Tajemnice Jukatanu. W pobliżu znajdują się wspaniałe ruiny Dzibilchaltun oraz epicentrum krateru Chicxulub, będącego pamiątką po uderzeniu meteoru, który 66 mln lat temu położył kres panowaniu gadów na Ziemi 🖖🤠🌴