Rajd przez Sierra Madre do San Luis Potosi

meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
SIerra Madre, Solar Eclipse Run 2024, Meksyk, Wycieczki z archeologiem po Meksyku, archeowyprawy, Queretaro, San Luis Potosi
meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Meksyk, Sierra Madre Oriental (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Pora na Sierra Madre…  Minęło już południe, więc po wspaniałym poranku na dobrej kawie w Jalpan de Sierra i jeszcze lepszym przedpołudniu na zagadkowym stanowisku archeologicznym Tancama, należącym do kultury Huasteków, czas ruszać w dalszą drogę, ku zaćmieniu Słońca.

meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Środki komunikacji międzymiastowej z dala od rezolucji i regulacji (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Zawijamy zatem na północny-zachód, do Jalpan, z którego przyjechaliśmy, by przebić się dalej przez Sierra Gorda drogą federalną 69 aż do Rio Verde. Tam mamy skręcić bardziej ku zachodowi, drogą federalną 70, przez górskie serpentyny w okolicach Mojarras de Arriba, przełęcz San Antonio i kolejne pasmo wściekłych serpentyn Sierra de Alvarez. Jakieś 250 km, cztery i pół godziny… W teorii.

meksyk jalpan de serra sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Maczetero w Jalpan de Serra (fot: P.A Trześniowski 2024)

Po 13-tej przejeżdżamy przez Jalpan de Sierra, dobrze nam już znane. Droga biegnąca wąwozem między zabudowaniami, pełna wąskich kładek dla pieszych, łączących obie wypiętrzone strony. Na skrzyżowaniu „maczetero prestidigidatoro”. Prawdziwy talent, bo sprawnie machać i żonglować kapeluszem na nodze i trzema maczetami w rękach to jedno. Drugie, gdy robi się to stojąc na monocyklu. Przebijamy się przez Jalpan de Serra, niestety, nie po raz ostatni. Ale nie uprzedzajmy faktów.

meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Średnia wysokość Sierra Madre Oriental to 2400-2700 m n.p.m (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Dalsza droga przez Sierra Gorda jest nie mniej malownicza o tej porze dnia, co wczoraj, w złotej godzinie przyjemnie zachodzącego Słońca. Obsypane zielenią konary drzew tworzą nad nią pergole. Czasem z poboczy i pastwisk podnosi się jednak kurz… 

meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Droga przez wyżyny Sierra Madre Oriental (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Agnieszka wykłada mi wizję świata opartą na religii. Nie mam nic przeciw wizjom, ale grzecznie wyciągam kilka bazowych niespójności – tak dla gimnastyki umysłu i podtrzymania rozmowy, nie w nadziei, że mi coś wyjaśni. Słyszę jednak, że mówi to samo co poprzednim razem, więc bez odrywania myśli od zawiłych zwrotów w archeologii Kaanul, wyciągam z zakamarków RAM-u jakieś kontrargumenty, te same co ostatnio. Agnieszka rzuca się na nie z zapałem i tak czas upływa nam na obyczajnej konwersacji.

meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Sierra Madre Oriental zbudowane są głównie z łupków i wapieni (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Pasmo Sierra Madre Oriental stanowi wschodnią rubież rozległej Altiplano – Wyżyny Meksykańskiej, gdzie mieściło się tyle ważnych ognisk prekolumbijskich cywilizacji, jak tajemnicze Teotihuacan czy tolteckie Tula i El Cerrito. To przedłużenie Gór Skalistych ciągnących się przez dzisiejsze USA, przeciętych przez graniczną Rio Grande. Dalej pasmo to biegnie przez dzisiejsze meksykańskie stany Coahuila, San Luis Potosi, Queretaro, Hidalgo i Tlaxcala, gdzie łączy się z rozciągającym się w poprzek dzisiejszego Meksyku pasmem Kordyliery Wulkanicznej.

meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Kaktusy na zakręcie gdzieś w Sierra Madre Oriental (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Mijamy interesujące ruiny z czasów kolonialnych, stajemy zatem, by zrobić kilka zdjęć. Jest gorąco, jak to zwykle w Meksyku. A gdy przychodzi mi do głowy, że warto byłoby zarejestrować je również kamerą, uświadamiam sobie, że…  nie mam nigdzie kamery. W myślach przewijam zatem cały dzisiejszy dzień. Ten rachunek sumienia pozwala szybko wyłowić ze wspomnień głuchy dźwięk, gdy ściągałem aparat z szafki. Coś upadło…

meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Przydrożne ruiny na trasie w Sierra Madre Orriental (fot: P.A. Trześniowski 2024)

To coś może jeszcze tam leży, lecz jest już po 15-tej… Szybko obliczam szanse, zawracam auto i pruję tak jak się da do Jalpan. Po drodze piszę wiadomości do właścicielki domu, a nawet próbuję dzwonić, jednak nikt nie odbiera. Ani nie odpisuje. Cóż… Bez względu na rezultat, w San Lusi Potosi będziemy dobrze po zachodzie Słońca. Kamera leży tam gdzie sobie spadła – odrobina szczęścia w nieszczęściu. Dziękuję uprzejmej Meksykance, która z dzieckiem na ręku otworzyła nam drzwi i nie chciała nawet wchodzić z nami na górę.

meksyk zwiedzanie sierra madre wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Długa droga przez Sierra Madre Oriental (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Ruszamy po raz czwarty drogą 69. W Rio Verde skręcam, by znaleźć stację benzynową. Jakąś tańszą o parę pesos, nie jak przy głównej trasie. Trafiamy na Zocalo kolonialnego miasta, zbudowanego wkrótce po konkwiście, w 1552 r. Niedaleko stąd leży laguna La Media Luna z archeologicznymi pozostałościami po mało znanej kulturze Rio Verde – ludziach, którzy żyli tutaj w okresie klasycznym, ale dzisiaj nie mamy na nią czasu. Ani sprzętu do nurkowania, jeśli już o to chodzi. Długo kręcimy wąskimi jednokierunkowymi uliczkami, zanim ruszymy w dalszą drogę. To jest połowa drogi.

meksyk zwiedzanie Rioverde wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Rioverde w stanie San Luis Potosi (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Najwyższy szczyt Sierra Madre Oriental – Cerro El Potosí mierzy 3720 m n.p.m.  – nie jak podaje to polska wikipedia 😉 Kolejne na podium to Cerro San Rafael (3715 m n.p.m.), Sierra de la Marta (3710 m n.p.m.) Cerro El Morro (3700 m n.p.m.) i Picacho San Onofre (3563 m n.p.m.). Na te góry, na szczęście nie musimy wspinać się dzisiaj, ani nawet jutro.

meksyk zwiedzanie zachód Słońca wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Zachodzące Słońce nad Sierra Madre Oriental (fot: P.A. Trześniowski 2024)

W złotym świetle zachodzącego Słońca wspinamy się na serpentyny Sierra de Alvarez, kolejnego pasma Sierra Madre Oriental, nie stając już nigdzie dla widoków. A te są całkiem znośne w tym gęstym złotym świetle…

meksyk zwiedzanie zachód Słońca wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Zachód Słońca nad San Luis Potosi (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Czy to był dobry dzień? Od opuszczenia Ognistego WzgórzaTancama w sumie najnudniejszy na trasie całej archeowyprawy, ale tak. Słońce zachodzi pięknie i długo jedziemy sobie w to zachodzące Słońce. Ze względu na autobus, który przez pół godziny starał się zmieścić w niewysokim tunelu, w hotelu Insurgentes w historycznym centrum San Luis Potosi  meldujemy się już dobrze po zmroku. Pora może na jakiś wieczorny spacer i przysmaki kuchni chilango w oprawie kolonialnej architektury? Przed nami ultrabarok San Luis Potosi 🖖🤠

meksyk zwiedzanie zachód Słońca wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Zachód Słońca nad San Luis Potosi (fot: P.A. Trześniowski 2024)

#SolarEclipseRun2024  #ZapiskiNiepozorne: Wszystko ma swoje miejsce…

Ogniste Wzgórze – Tancama

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Tancama, Solar Eclipse Run 2024, Meksyk, Wycieczki z archeologiem po Meksyku, archeowyprawy, Queretaro, Sierra Gorda
meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Ferrokaktus na terenie stanowiska archeologicznego Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

Do dziś w Meksyku żyje już jedynie około 66 tys. Huasteków. Większość z nich mieszka na terenie stanu San Luis Potosi. Jedynie trzecia część na terenie stanu Vera Cruz, gdzie naprawdę warto zobaczyć najwspanialszy z założonych przez nich ośrodków – El Tajin. W Sierra Gorda, na północy meksykańskiego stanu Queretaro pozostało po nich stanowisko archeologiczne Tancama

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Stanowisko archeologiczne Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

Tancama było najważniejszym powodem, dla którego zaplanowaliśmy pętlę, nadkładając drogi na wschód i rezygnując z krótszej trasy z El Cerrito w stanie Queretaro wprost na północny-zachód. Huastekowie – jeden z trzydziestu istniejących dzisiaj narodów Majów, jako pierwsi wybrali swoją własną drogę. Przed tysiącami lat opuścili ziemie przodków, daleko na południu na Wyżynach Majów i udali się na odległe dla nich wybrzeże Zatoki Meksykańskiej.

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Aloes na terenie stanowiska archeologicznego Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

Wyruszamy zatem na południowy-wschód, tropić kamienne ślady Huasteków wśród Sierra Gorda. To tylko kilkanaście kilometrów z Jalpan de Serra, nie okazuje się jednak całkiem proste, bo do Tancama nie ma nadal normalnej drogi dojazdowej. Brakuje również dobrych oznaczeń. Ale używając końca języka za przewodnika przedzieramy się między ranczami za La Ceiba i sprawnie docieramy na miejsce.

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Stanowisko archeologiczne Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

Jak pamiętacie z Jalpan de Serra, kiedy Hiszpanie podbijali tereny Serra Gorda, na miejscu zastali chichimecką ludność z narodu Pame. Huastekowie byli tu jednak wcześniej. Znacznie wcześniej… Tancama założyli w epoce późnopreklasycznej, około 200 p.n.e. Piramidy i platformy, pośród których możemy spacerować teraz pochodzą jednak dopiero z epoki późnoklasycznej, z lat 500-900 n.e. Później Huastekowie zostali wyparci przez ludność Chichimeków.

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Tilandsja i orchidea na terenie stanowiska archeologicznego Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

Tancama zaskakuje mnie okrągłymi strukturami, które są tu dość liczne. Nie jest to standardowe rozwiązanie w architekturze  żadnej z cywilizacji Mezoameryki.  Jest też oczywiście kilka zwykłych piramid i boisko do pitz. Do pok-ta-pok, poprawiam się w myślach, ponieważ nie wiem jak w języku huasteckim nazywało się ten ważny fragment mezoamerykańskiej kultury. Zastanawiam się, czy Huastecy przynieśli tu rozgrywki ze sobą, czy też ten mit kreacyjny dogonił ich później…

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Stanowisko archeologiczne Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

Tancama udostępniono do zwiedzania 13 lat temu, nadal jednak niewielu tutaj turystów. Być może to dzięki drodze… Na pewno dzięki temu znacznie przyjemniej spaceruje nam się pośród piramid, platform i drzew, na których rośnie trochę epifitów. Miejsce jest zresztą ogólnie zadbane pod kątem przyrodniczym. Wśród drzew znajdzie się nawet ceiba. Za serce złapał mnie widok pszczół pojonych wodą przez kustosza podczas pory suchej. 

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Pachypodium na terenie stanowiska archeologicznego Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

Nazwa Tancama ma oznaczać Ogniste Wzgórze. Nie chodzi jednak o wulkan. Cerro Alto przed zachodem nabiera podobno ognistych barw. Żałuję, że nie możemy tutaj zostać do zachodu Słońca, ale do przejechania mamy jakieś 250 km i wiadomo – przez góry.

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaroStanowisko archeologiczne Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

Wracamy w stronę Jalpan de Serra. Przed nami jakieś pięć godzin jazdy przez Sierra Madre Oriental do San Luis Potosi. Wyjdzie więcej, ze względu na kamerę, która spadła mi z szafki w Jalpan, a co zrozumiałem dopiero już dobrze w drodze 😉

meksyk tancama sierra gorda zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Agawa na terenie stanowiska archeologicznego Tancama (fot: P.A Trześniowski 2024)

#SolarEclipseRun2024  #ZapiskiNiepozorne: Wszystko ma swoje miejsce…

Rajd przez Sierra Madre – Sierra Gorda

meksyk sierra madre zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Sierra Madre Oriental, Sierra Gorda, Solar Eclipse Run 2024, Meksyk, Wycieczki z archeologiem po Meksyku, archeowyprawy, Queretaro, Jalpan de Serra
mural meksyk zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy
Uliczny mural w okolicach El Cerrito w Santiago de Queretaro (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Nim ruszymy w drogę do Sierra Gorda czas na lokalne śniadanie. Po zwiedzeniu muzeum archeologicznego u podnóża tolteckiej piramidy El Cerrito, siadamy w przytulnej jadłodajni z klimatem, gdzie warto byłoby wpaść już dla samych sals. Na ścianach muzeum kukurydzy – kolby w kilkunastu kolorach. Jest również przykład przykład huitlacoche – grzyba, jaki porasta kolby kukurydzy. Huitlacoche delektowaliśmy się drugiego dnia wyprawy, w trakcie pierwszego meksykańskiego śniadania.

Zamawiam chille relleno – smakowite papryczki nadziewane serem. Upieczone w panierce i suto doprawione salsą. To jeden z moich najbardziejszych meksykańskich przysmaków. Kawa, serwowana w glinianych dzbankach jest tak dobra, że natychmiast po wypiciu ordynujemy drugą kolejkę. Lokalna kawa z Queretaro, jak słyszę. Przed nami dziś trudna droga, więc piję chętnie, nie tylko dlatego, że lubię dobrą kawę. Mapa mówi o dwustu kilometrach, ale to kręta droga przez góry. Pierwszy odcinek specjalny w Sierra Madre.

meksyk sierra madre zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Sierra Madre Oriental w drodze do Sierra Gorda (fot: P.A Trześniowski 2024)

Wyjeżdżamy z Queretaro obok pomnika zdrajcy rasy – tą samą trasą, którą tu wjeżdżaliśmy. Znów to wrażenie mijania granic epok: przez historyczną część miasta, meksykańskie przedmieścia do tej bardzo nowoczesnej wersji dzisiejszego Meksyku. Nasza trasa w stronę zaćmienia Słońca w Durango powinna wieść dalej na północny zachód, do San Luis Potosi. Jednak postanawiam odbić nieco w prawo i przejechać przez najciekawszą część stanu Queretaro, przez rezerwat biosfery Sierra Gorda.

meksyk ranczo rancho sierra madre zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Wyżyna Środkowomeksykańska u podnóża Sierra Madre Occidental (fot: P.A Trześniowski 2024)

W tym celu muszę jednak cofnąć się kawałek na południe, w stronę Meksyku i odbić na wschód w drogę federalną 100, która później, w górach wpada do drogi federalnej 120. Po drodze żadnych większych miejscowości, tylko niewielkie osady. O ile po zachodniej stronie gór mamy rozległe rancza, po wschodniej krajobraz się zmienia. 120 to droga prawie non stop wzdłuż przepaści, pełna malowniczych serpentyn. W miasteczku o sugestywnej nazwie La Estacion postanawiam na wszelki wypadek zatankować do pełna.

meksyk sierra madre zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Sierra Madre Oriental w drodze do Sierra Gorda (fot: P.A Trześniowski 2024)

Altiplano – Wyżyna Środkowomeksykańska rozciąga się między dwoma rozległymi pasmami górskimi Sierra Madre Occidental i Sierra Madre Oriental. Dzisiaj wjeżdżamy w to wschodnie. Obydwa wchodzą w skład Kordylierów – gigantycznego pasma, które ciągnie się poprzez cały kontynent północnoamerykański. Sierra Madre Oriental ma jakieś tysiąc kilometrów. Rodzi się nad Rio Grande, na południu Teksasu. Biegnie przez Coahuila, Nuevo Leon, Tamaulipas, San Luis Potosi, Queretaro i Hidalgo, a kończy w okolicach Puebla. Tam łączy się z Sierra Madre Occidental przez biegnącą wszerz kontynentu poprzeczkę Kordyliery Wulkanicznej.

meksyk sierra madre zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Sierra Madre Oriental (fot: P.A Trześniowski 2024)

Jazda serpentynami wśród malowniczych krajobrazów Sierra Madre potrafi zmienić się w koszmar, kiedy przez kilkanaście kilometrów trzeba wlec się w ogonie kilkunastu aut za ciężarówką wspinającą się z prędkością kilkunastu kilometrów na godzinę. Wtedy nawet wyprofilowane do znacznie szybszej jazdy nachylenie serpentyn przestaje być zabawne. Do tego stacje w górach to rzadkość, dlatego właśnie wolę mieć pełny bak. Z pozytywów mamy tu za to piękne krajobrazy, więc od czasu do czasu przystajemy na poboczach dla zdjęć. Prócz panoram, możemy z bliska przyjrzeć się kaktusom.

Sierra Gorda de Queretaro

meksyk sierra madre zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Sierra Madre Oriental w drodze do Sierra Gorda (fot: P.A Trześniowski 2024)

Po dobrych czterech godzinach zjeżdżamy wreszcie w dolinę. Tu znowu zmienia się przyroda. Wracają drzewa na poboczach, zwieszając się konarami ze stromych stoków nad drogą. Reserva de la Biosfera Sierra Gorda. Region ten słynie z kilku malowniczych wodospadów. Docieramy do Jalpan de Serra. Małe, górskie miasteczko z wysoką, wielopętrową architekturą, wygenerowaną przez potrzebę wykorzystania w dolinie każdego dostępnego miejsca. Nad główną krętą drogą co rusz trafiają się przerzucone kładki, ułatwiające komunikację między rozciętymi nią dzielnicami.

meksyk sierra madre zwiedzanie wycieczka wycieczki polski przewodnik wyprawy z archeologiem archeowyprawy queretaro
Sierra Madre Oriental (fot: P.A Trześniowski 2024)

Teraz wyzwaniem w dotarciu do hotelu staje się znalezienie przejezdnej drogi dojazdowej 😉 Wreszcie udaje się po kilku nieudanych próbach i zawrotkach. W dolinie szumi strumień…

#SolarEclipseRun2024  #ZapiskiNiepozorne:: Przeprawa przez Sierra Madre

© 2010-2024 SOUTHEAST EXCURSION | ALPHA-DIVERS